Automatyczne otwieranie systemów dachowych

Współcześnie producenci odchodzą od ręcznego otwierania i zamykania elementów dachowych na rzecz automatycznych systemów otwierania. Te systemy zwykle składają się z napędu elektryczno-pneumatycznego, mechanizmu przenoszącego ruch napędu na skrzydło, oraz urządzenia sterującego. W kontekście otwierania systemów dachowych i przeciwpożarowych istnieją specyficzne definicje:

• Świetlik dachowy – to przezroczysta przegroda zamykająca otwór w dachu, która wpuszcza światło dzienne do wnętrza. Wyposażony w mechanizm otwierający (tzw. kopułka), służy również do wentylacji i przewietrzania pomieszczeń.
• Klapa dymowa – to pokrywa umieszczona w dachu budynku jednokondygnacyjnego lub na najwyższej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego. Może być otwierana ręcznie lub automatycznie, aby w przypadku nagromadzenia dymu umożliwić jego usunięcie naturalną drogą.
• Dwufunkcyjna klapa dymowa – to pokrywa dachowa, podobna do wyżej opisanej klapy dymowej, która służy do wentylacji pomieszczeń podczas normalnej eksploatacji.
• Układ sterowniczy – to instalacje elektryczne i urządzenia odpowiedzialne za uruchamianie procesu otwierania i zamykania skrzydła lub klapy dymowej.
• Wyzwalacz termiczny – to element wbudowany w urządzenie wyzwalające, który po przekroczeniu określonej temperatury otoczenia aktywuje układ sterowniczy klapy dymowej.

Mechanizmy te są wyposażone w ręcznie uruchamiane systemy sterowania ruchem skrzydła, a także w klapy dymowe.

Klapy dymowe naszej produkcji znajdziesz na tej stronie: https://owdtech.pl/klapy-dymowe/ , zachęcamy także do kontaktu telefonicznego: tel. 513 528 235

Budowa przykładowej klapy dymowej – ogólna charakterystyka przedmiotu

Klapy dymowe są kluczowymi urządzeniami w systemach bezpieczeństwa budynków, odgrywającą istotną rolę w usuwaniu dymu i gorących gazów powstających podczas pożaru. Aby były one skuteczne, wyposażone są w szereg zaawansowanych mechanizmów i komponentów. Oto bardziej szczegółowy opis tych elementów i ich funkcji:

• Stelaż: To podstawowa struktura, która podtrzymuje cały mechanizm klapy dymowej. Umożliwia ona odpowiednie zamocowanie i kontrolowane poruszanie się skrzydła klapy.
• Siłownik: Urządzenie to odpowiada za przekazywanie ruchu napędu na skrzydło klapy, działając na zasadzie pneumatycznej lub elektrycznej. Siłownik jest kluczowy dla automatycznego otwierania i zamykania skrzydła klapy.
• Rygiel hakowy: Zapewnia solidne i stabilne zamknięcie klapy, uniemożliwiając jej niezamierzone otwarcie.
• Belka górna i dolna: Te komponenty tworzą ramę skrzydła klapy, gwarantując jego stabilność i wytrzymałość.
• Siłownik do przewietrzania: Jego funkcją jest kontrolowane otwieranie klapy w celu zapewnienia właściwej wentylacji pomieszczenia.
• Osłona przeciwwiatrowa: Chroni skrzydło klapy przed wpływem silnego wiatru, zapobiegając jego uszkodzeniu.
• Urządzenie wyzwalające: To kluczowy komponent klapy dymowej, który reaguje na wzrost temperatury w pomieszczeniu. W sytuacji wykrycia pożaru, termiczny wyzwalacz (często w formie ampułki) aktywuje się, co prowadzi do automatycznego otwarcia klapy. Wyzwalacze te są dostosowane do różnych temperatur, takich jak 68°C, 93°C, 110°C czy 141°C, w zależności od wymogów i specyfikacji danego budynku.

Współczesne wymagania w stosunku do systemów dachowych

Podobnie jak każdy inny produkt, systemy dachowe również muszą spełniać oczekiwania użytkowników oraz przestrzegać europejskich norm dotyczących produkcji elementów dachowych. Mechanizmy te powinny być zaprojektowane w sposób, który gwarantuje niezawodność otwierania skrzydła klapy dymnej lub świetlika dachowego, nawet przy częstym użytkowaniu. Świetliki i klapy dymowe powinny być wolne od defektów ruchowych, takich jak zacięcia czy odkształcenia. Ponadto, częste otwieranie klapy nie powinno negatywnie wpływać na jej szybkość i sposób otwierania do pozycji umożliwiającej skuteczne oddymianie. Mechanizmy te muszą wykazywać wysoką odporność na warunki środowiskowe o kategorii korozyjności atmosfery C3, takie jak śnieg, deszcz czy wysoka temperatura, które nie powinny wpływać na ich działanie. W kontekście odporności na temperaturę, mechanizmy powinny wytrzymać co najmniej 600°C w przypadku posiadania ręcznie uruchamianego systemu zdalnego otwierania, a 300°C przy wyposażeniu w system sygnalizacyjno-alarmowy z wyzwalaczem termicznym. Wszystkie komponenty mechanizmów, w tym siłowniki, powinny zapewniać niezawodne działanie klapy przez co najmniej 30 minut w warunkach ekstremalnie wysokiej temperatury. Produkty firmy OWD TECH spełniają te wymagania, co zapewnia ich niezmienną jakość niezależnie od warunków atmosferycznych.

Stosowanie systemów dachowych i przeciwpożarowych w Polsce stało się powszechne, ale niestety często popełniane są pewne błędy. Wymagania są następujące:

1. Świetliki dachowe:
   • Wymagania użytkowe: Mają za zadanie doświetlić wnętrze obiektu oraz zapewnić szczelność i odpowiednią izolację termiczną. Często pełnią również funkcję wentylacji wnętrza.
   • Współczynnik przenikania światła: Optymalnym współczynnikiem przenikania światła jest 30-procentowa przezierność świetlików.
   • Izolacyjność termiczna: Wymagania krajowe podążają za regulacjami unijnymi. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. definiuje wymaganie dla świetlików w budynkach użyteczności publicznej (1,7 W/m2K). Dla budynków produkcyjnych, magazynowych i gospodarczych zdefiniowany jest współczynnik przenikania ciepła dla okien połaciowych (1,8 W/m²K).
   • Wentylacja: Wentylacja pomieszczeń pozwala poprawić komfort termiczny w obiekcie. Warto zastosować centralkę pogodową, która w razie deszczu lub silnego wiatru zamknie wszystkie uchylone elementy.
   • Wymagania prawne: Dostawca świetlików i pasm świetlnych musi umieścić na wyrobie znak CE oraz wystawić deklarację zgodności.
2. Klapy dymowe:
   • Współczynnik przenikania światła: Brak uregulowań, warto stosować zasady jak dla świetlików.
   • Izolacyjność termiczna: Izolacyjność klap dymowych nie została zdefiniowana, ale wydaje się logiczne postawienie im takich samych wymagań jak świetlikom dachowym.
   • Wymagania prawne: Klapy dymowe są wyrobem bezpieczeństwa pożarowego i zostały zakwalifikowane do 1. systemu oceny zgodności wyrobów. Mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane w budownictwie na podstawie krajowego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem budowlanym lub na podstawie europejskiego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem CE.

Metodyka badań pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem

Metodyka badań pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem:

Etap badania	Opis	Cel badania
1. Przygotowanie próbki	Wybór klapy dymowej zgodnej ze specyfikacją i przygotowanie jej do testów.	Zapewnienie, że klapa dymowa jest reprezentatywna dla produkcji seryjnej.
2. Symulacja obciążenia	Nałożenie obciążenia na klapę dymową, naśladującego warunki rzeczywistego pożaru (np. ciężar dymu, gorących gazów).	Sprawdzenie wytrzymałości klapy pod wpływem obciążenia.
3. Testy otwierania i zamykania	Cykliczne otwieranie i zamykanie klapy pod obciążeniem w kontrolowanych warunkach.	Ocena niezawodności mechanizmu otwierania i zamykania pod obciążeniem.
4. Pomiar czasu reakcji	Mierzenie czasu, jaki upływa od momentu aktywacji do pełnego otwarcia/zamknięcia klapy.	Weryfikacja szybkości reakcji klapy na sygnał aktywujący.
5. Testy odporności na temperaturę	Ekspozycja klapy na wysoką temperaturę przez określony czas.	Sprawdzenie, czy klapa zachowuje funkcjonalność w ekstremalnych warunkach temperaturowych.
6. Inspekcja wizualna	Dokładne sprawdzenie klapy pod kątem uszkodzeń mechanicznych, zacięć, odkształceń.	Ocena stanu klapy po testach obciążeniowych i temperaturowych.
7. Ocena wyników	Analiza zebranych danych i porównanie z normami bezpieczeństwa.	Potwierdzenie, czy klapa spełnia wymagane standardy bezpieczeństwa.

Szybkie podsumowanie

Obecnie producenci coraz częściej zastępują manualne otwieranie i zamykanie klap dymowych oraz innych elementów dachowych automatycznymi mechanizmami. Te nowoczesne systemy składają się z elektrycznych i pneumatycznych napędów, elementów przenoszących ruch na skrzydło oraz sterowników. Świetliki dachowe to przeźroczyste przegrody w dachu, zapewniające światło dzienne i wentylację, a klapy dymowe mają rolę usuwania dymu w przypadku pożaru. Istnieją także klapy dwufunkcyjne, służące do wentylacji w warunkach normalnej eksploatacji.

W budowie klapy dymowej ważne są różnorodne elementy, takie jak stelaż, siłownik, rygiel hakowy, belki górna i dolna, siłownik do przewietrzania, osłona przeciwwiatrowa oraz urządzenie wyzwalające. To ostatnie jest kluczowe, reagując na wzrost temperatury w pomieszczeniu i automatycznie otwierając klapę w przypadku pożaru.

Wymagania dotyczące świetlików i klap dymowych obejmują parametry przenikania światła, izolacyjności termicznej i odpowiednich układów wentylacyjnych. Produkty powinny spełniać normy i regulacje europejskie dotyczące elementów dachowych. W Polsce, dostawcy muszą oznaczyć swoje wyroby znakiem CE oraz wystawić deklarację zgodności.

Badania pewności działania klapy dymowej obejmują m.in. testowanie pod obciążeniem, bez obciążenia, wytrzymałość na napór wiatru oraz niską temperaturę. Produkty spełniające te wymagania mogą być montowane w budynkach, zapewniając nie tylko oświetlenie i wentylację, ale także bezpieczeństwo przeciwpożarowe.

Stosowanie świetlików i klap dymowych w Polsce jest coraz powszechniejsze, choć czasem popełniane są błędy. Wymagania dotyczące ich funkcji, przenikania światła, izolacji termicznej i wentylacji są zdefiniowane, a badania pewności działania pozwalają na ocenę jakości produktów. Produkty firmy OWD TECH spełniają te kryteria, zapewniając niezawodność w różnych warunkach atmosferycznych.

Autor: inż. Ewa Kubicz