Treść artykułu:
Obecnie producenci rezygnują z manualnego otwierania i zamykania klap dymowych czy innych elementów dachowych, zastępując je mechanizmami otwierania automatycznego. Składają się one zazwyczaj z elektrycznie pneumatycznego napędu, urządzenia przenoszącego ruchu napędu na skrzydło świetlika lub kalpy oraz sterowniczego. W tematyce otwierania świetlików dachowych i klap dymowych funkcjonują charakterystyczne definicje:
- świetlik dachowy – przeźroczysta przegroda zamykająca otwór w połaci dachu, która doprowadza do pomieszczenia światło dzienne; wyposażona w odpowiedni mechanizm otwierający (tzw. kopułkę), służy także do wentylacji i przewietrzenia pomieszczenia;
- klapa dymowa – pokrywa zamontowana w dachu budynku jednokondygnacyjnego lub na najwyższej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego; otwierana ręcznie lub automatycznie, w przypadku nagromadzenia się dymu w pomieszczeniu, w celu usunięcia ich drogą naturalną;
- dwufunkcyjna klapa dymowa – pokrywa zamontowana w dachu, jak wyżej wspomniana klapa dymowa, służy do wentylacji pomieszczeń w warunkach normalnej eksploatacji;
- układ sterowniczy – instalacje elektryczne i urządzenia, których zadaniem jest uruchamianie procesu otwierania i zamykania skrzydła świetlika dachowego bądź klapy dymowej;
- wyzwalacz termiczny – element wbudowany w urządzenie wyzwalające, które po przekroczeniu granicy wartości temperatury otoczenia powoduje uruchomienie układu sterowniczego klapy dymowej.
Mechanizmy świetlików (których głównym zadaniem jest wietrzenie pomieszczeń) wyposażone są w ręcznie uruchamiane układy sterowania ruchem skrzydła. Natomiast klapy dymowe mogą posiadać mechanizmy wyposażone ręcznie uruchamiane układy sterowania lub układy sygnalizacyjno-alarmowe z urządzeniami wyzwalającymi.
Budowa przykładowej klapy dymowej – ogólna charakterystyka przedmiotu
Klapy dymowe to niezwykle ważne urządzenia, które pełnią kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w budynkach. Służą one do usuwania dymu i gorących gazów, które mogą powstać podczas pożaru. Aby spełniały swoją funkcję w sposób efektywny, klapy dymowe są wyposażone w szereg skomplikowanych mechanizmów i elementów. Poniżej przedstawiamy bardziej szczegółowy opis tych elementów i ich funkcji:
- Stelaż: Jest to podstawowa konstrukcja, która utrzymuje cały mechanizm klapy dymowej. Dzięki niemu skrzydło klapy może być odpowiednio zamocowane i poruszać się w kontrolowany sposób.
- Siłownik: Jest to urządzenie, które przenosi ruch napędu na skrzydło klapy. Może być ono napędzane pneumatycznie lub elektrycznie. Siłownik jest odpowiedzialny za automatyczne otwieranie i zamykanie skrzydła klapy.
- Rygiel hakowy: Zapewnia pewne i stabilne zamknięcie klapy, zapobiegając jej przypadkowemu otwarciu.
- Belka górna i dolna: Te elementy stanowią ramę skrzydła klapy, zapewniając jego stabilność i odpowiednią wytrzymałość.
- Siłownik do przewietrzania: Jego zadaniem jest kontrolowane otwieranie klapy w celu zapewnienia odpowiedniej wentylacji pomieszczenia.
- Osłona przeciwwiatrowa: Chroni skrzydło klapy przed działaniem silnego wiatru, zapobiegając jego uszkodzeniu.
- Urządzenie wyzwalające: Jest to kluczowy element klapy dymowej, który reaguje na wzrost temperatury w pomieszczeniu. W przypadku wykrycia pożaru, wyzwalacz termiczny (często w postaci ampułki) pęka, co skutkuje automatycznym otwarciem klapy. Wyzwalacze te są kalibrowane na różne temperatury, takie jak 68°C, 93°C, 110°C czy 141°C, w zależności od wymagań i specyfikacji budynku.
Współczesne wymagania w stosunku do klap dymowych/świetlików dachowych
Jak każdy przedmiot, również świetliki poliwęglanowe i klapy dachowe powinny spełniać oczekiwania i przede wszystkim normy europejskie dotyczące produkcji elementów dachowych. Mechanizmy te powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby zapewniały niezawodne otwieranie skrzydła klapy dymnej bądź świetlika dachowego przy wielokrotnym użyciu. Odpowiednio skonstruowana świetliki/klapy nie powinny wykazywać niesprawności ruchowej z zacięciami i odkształceniami. Wielokrotne otwieranie, w przypadku klap, nie powinno również wpływać w jakikolwiek negatywnie na sposób i szybkość otwarcia skrzydła klapy do położenia, w którym spełnią rolę urządzenia oddymiającego. Mechanizmy te muszą cechować się wysoką odpornością na oddziaływanie środowiska o kategorii korozyjności atmosfery C3. Śnieg, deszcz czy podwyższona temperatura nie powinna wpływać na ich funkcjonowanie. Pozostając w tematyce temperatury, mechanizmy powinny być odporne na temperaturę nie mniejszą niż 600°C, jeżeli wyposażone są w ręcznie uruchamiany układ zdalnego otwierania, natomiast w przypadku wyposażenia w instalację sygnalizacyjno-alarmową z wyzwalaczem termicznym – 300°C. Wszystkie elementy mechanizmów (w tym także siłowniki) powinny zapewnić niezawodne działanie klapy przez co najmniej 30 minut oddziaływania bardzo wysokiej temperatury. Produkty firmy OWD TECH posiadają wymienione powyżej cechy, dzięki czemu ich jakość pozostaje taka sama, niezależnie od warunków atmosferycznych.
Stosowanie świetlików dachowych i klap dymowych w Polsce stało się powszechne, ale niestety często popełniane są pewne błędy. Wymagania stawiane świetlikom i klapom dymowym są następujące:
- Świetliki dachowe:
- Wymagania użytkowe: Świetliki mają za zadanie doświetlić wnętrze obiektu oraz zapewnić szczelność i odpowiednią izolację termiczną. Często pełnią również funkcję wentylacji wnętrza.
- Współczynnik przenikania światła: Optymalnym współczynnikiem przenikania światła jest 30-procentowa przezierność świetlików.
- Izolacyjność termiczna: Wymagania krajowe podążają za regulacjami unijnymi. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. definiuje wymaganie dla świetlików w budynkach użyteczności publicznej (1,7 W/m2K). Dla budynków produkcyjnych, magazynowych i gospodarczych zdefiniowany jest współczynnik przenikania ciepła dla okien połaciowych (1,8 W/m²K).
- Wentylacja: Wentylacja pomieszczeń przez świetliki pozwala poprawić komfort termiczny w obiekcie. Warto zastosować centralkę pogodową, która w razie deszczu lub silnego wiatru zamknie wszystkie uchylone elementy.
- Wymagania prawne: Dostawca świetlików i pasm świetlnych musi umieścić na wyrobie znak CE oraz wystawić deklarację zgodności.
- Klapy dymowe:
- Współczynnik przenikania światła: Brak uregulowań, warto stosować zasady jak dla świetlików.
- Izolacyjność termiczna: Izolacyjność klap dymowych nie została zdefiniowana, ale wydaje się logiczne postawienie im takich samych wymagań jak świetlikom dachowym.
- Wymagania prawne: Klapy dymowe są wyrobem bezpieczeństwa pożarowego i zostały zakwalifikowane do 1. systemu oceny zgodności wyrobów. Mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane w budownictwie na podstawie krajowego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem budowlanym lub na podstawie europejskiego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem CE.
Metodyka badań pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem
Pewność działania klapy nieobciążanej polega na wielokrotnym uruchamianiu układu otwierającego skrzydło klapy – musi być to jednak wyrób o maksymalnych wymiarach. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli w jego trakcie następować będzie pełne otwarcie skrzydła klapy do właściwego położenia (we wszystkich przypadkach, w których uruchamia się układ otwierający).
Wyróżnia się kilka rodzajów badań:
- badanie pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem
- badanie pewności działania klapy bez obciążenia
- badanie wytrzymałości na napór wiatru
- badanie wytrzymałości na niską temperaturę
Każde z nich zawiera w sobie określone normy, które pozwalają na zakwalifikowanie się klapy do przedmiotu działającego. Nasze produkty przeszły przez wszystkie badania, dzięki czemu nadają się do montażu. Mają odpowiednie predyspozycje do służenia latami, przez co inwestycja zwraca się w postaci niższych rachunków za prąd (w przypadku świetlików dachowych), a także zapewnia bezpieczeństwo przeciwpożarowe, które jest najważniejsze. W naszej firmie liczą się przede wszystkim ludzie, którzy szukają dla siebie rozwiązań mających przynieść poprawę w funkcjonowaniu. Serdecznie zapraszamy do kontaktu wszystkich zainteresowanych naszą ofertą.
Szybkie podsumowanie
Obecnie producenci coraz częściej zastępują manualne otwieranie i zamykanie klap dymowych oraz innych elementów dachowych automatycznymi mechanizmami. Te nowoczesne systemy składają się z elektrycznych i pneumatycznych napędów, elementów przenoszących ruch na skrzydło klapy czy świetlika oraz sterowników. Świetliki dachowe to przeźroczyste przegrody w dachu, zapewniające światło dzienne i wentylację, a klapy dymowe mają rolę usuwania dymu w przypadku pożaru. Istnieją także klapy dwufunkcyjne, służące do wentylacji w warunkach normalnej eksploatacji.
W budowie klapy dymowej ważne są różnorodne elementy, takie jak stelaż, siłownik, rygiel hakowy, belki górna i dolna, siłownik do przewietrzania, osłona przeciwwiatrowa oraz urządzenie wyzwalające. To ostatnie jest kluczowe, reagując na wzrost temperatury w pomieszczeniu i automatycznie otwierając klapę w przypadku pożaru.
Wymagania dotyczące świetlików i klap dymowych obejmują parametry przenikania światła, izolacyjności termicznej i odpowiednich układów wentylacyjnych. Produkty powinny spełniać normy i regulacje europejskie dotyczące elementów dachowych. W Polsce, dostawcy muszą oznaczyć swoje wyroby znakiem CE oraz wystawić deklarację zgodności.
Badania pewności działania klapy dymowej obejmują m.in. testowanie pod obciążeniem, bez obciążenia, wytrzymałość na napór wiatru oraz niską temperaturę. Produkty spełniające te wymagania mogą być montowane w budynkach, zapewniając nie tylko oświetlenie i wentylację, ale także bezpieczeństwo przeciwpożarowe.
Stosowanie świetlików i klap dymowych w Polsce jest coraz powszechniejsze, choć czasem popełniane są błędy. Wymagania dotyczące ich funkcji, przenikania światła, izolacji termicznej i wentylacji są zdefiniowane, a badania pewności działania pozwalają na ocenę jakości produktów. Produkty firmy OWD TECH spełniają te kryteria, zapewniając niezawodność w różnych warunkach atmosferycznych.