Automatyczne otwieranie klap dymowych i świetlików dachowych

Obecnie producenci rezygnują z manualnego otwierania i zamykania klap dymowych czy innych elementów dachowych, zastępując je mechanizmami otwierania automatycznego. Składają się one zazwyczaj z elektrycznie pneumatycznego napędu, urządzenia przenoszącego ruchu napędu na skrzydło świetlika lub kalpy oraz sterowniczego. W tematyce otwierania świetlików dachowych i klap dymowych funkcjonują charakterystyczne definicje:


  • świetlik dachowy – przeźroczysta przegroda zamykająca otwór w połaci dachu, która doprowadza do pomieszczenia światło dzienne; wyposażona w odpowiedni mechanizm otwierający (tzw. kopułkę), służy także do wentylacji i przewietrzenia pomieszczenia;

  • klapa dymowa – pokrywa zamontowana w dachu budynku jednokondygnacyjnego lub na najwyższej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego; otwierana ręcznie lub automatycznie, w przypadku nagromadzenia się dymu w pomieszczeniu, w celu usunięcia ich drogą naturalną;

  • dwufunkcyjna klapa dymowa – pokrywa zamontowana w dachu, jak wyżej wspomniana klapa dymowa, służy do wentylacji pomieszczeń w warunkach normalnej eksploatacji;

  • układ sterowniczy – instalacje elektryczne i urządzenia, których zadaniem jest uruchamianie procesu otwierania i zamykania skrzydła świetlika dachowego bądź klapy dymowej;

  • wyzwalacz termiczny – element wbudowany w urządzenie wyzwalające, które po przekroczeniu granicy wartości temperatury otoczenia powoduje uruchomienie układu sterowniczego klapy dymowej.


Mechanizmy świetlików (których głównym zadaniem jest wietrzenie pomieszczeń) wyposażone są w ręcznie uruchamiane układy sterowania ruchem skrzydła. Natomiast klapy dymowe mogą posiadać mechanizmy wyposażone ręcznie uruchamiane układy sterowania lub układy sygnalizacyjno-alarmowe z urządzeniami wyzwalającymi.


Budowa przykładowej klapy dymowej – ogólna charakterystyka przedmiotu

W skład przykładowej budowy klapy dymiącej z mechanizmem do automatycznego otwierania wchodzą elementy takie jak: stelaż, siłownik, rygiel hakowy, belka górna i dolna, siłownik do przewietrzania, osłona przeciwwiatrowa. Podstawowym elementem mechanizmu do automatycznego otwierania świetlików dachowych czy klap dymowych jest urządzenie, które przenosi ruch napędu z siłownika na skrzydło. Automatyczne otwieranie i zamykanie skrzydeł świetlików dachowych dwufunkcyjnych i dwufunkcyjnych klap dymowych w celu wietrzenia pomieszczeń lub zapewnieniu odpowiedniej wentylacji następuje poprzez ruch stelaża spowodowany napędem siłownika pneumatycznego bądź elektrycznego. Zadziałanie siłowników jest możliwe tylko po wciśnięciu przycisku lub uchyleniu dźwigni – są one zazwyczaj umieszczone w skrzynce układu sterowniczego wietrzenia. Natomiast klapy dymowe, których podstawowym zadaniem jest usuwanie dymu i gorących gazów (najczęściej występujących w trakcie pożaru) wyposażone są w specjalne urządzenia wyzwalające. Automatyczne otwarcie skrzydła klapy następuje gdy dochodzi do pęknięcia ampułkowego wyzwalacza termicznego znajdującego się bezpośrednio w urządzeniu wyzwalającym. Temperatura działania opisywanego przed chwilą wyzwalacza może wynosić 68, 93, 110 lub nawet 141°C.


Współczesne wymagania w stosunku do klap dymowych/świetlików dachowych

Jak każdy przedmiot, również świetliki i klapy dachowe powinny spełniać oczekiwania i przede wszystkim normy europejskie dotyczące produkcji elementów dachowych. Mechanizmy te powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby zapewniały niezawodne otwieranie skrzydła klapy dymnej bądź świetlika dachowego przy wielokrotnym użyciu. Odpowiednio skonstruowana świetliki/klapy nie powinny wykazywać niesprawności ruchowej z zacięciami i odkształceniami. Wielokrotne otwieranie, w przypadku klap, nie powinno również wpływać w jakikolwiek negatywnie na sposób i szybkość otwarcia skrzydła klapy do położenia, w którym spełnią rolę urządzenia oddymiającego. Mechanizmy te muszą cechować się wysoką odpornością na oddziaływanie środowiska o kategorii korozyjności atmosfery C3. Śnieg, deszcz czy podwyższona temperatura nie powinna wpływać na ich funkcjonowanie. Pozostając w tematyce temperatury, mechanizmy powinny być odporne na temperaturę nie mniejszą niż 600°C, jeżeli wyposażone są w ręcznie uruchamiany układ zdalnego otwierania, natomiast w przypadku wyposażenia w instalację sygnalizacyjno-alarmową z wyzwalaczem termicznym – 300°C. Wszystkie elementy mechanizmów (w tym także siłowniki) powinny zapewnić niezawodne działanie klapy przez co najmniej 30 minut oddziaływania bardzo wysokiej temperatury. Produkty firmy OWD TECH posiadają wymienione powyżej cechy, dzięki czemu ich jakość pozostaje taka sama, niezależnie od warunków atmosferycznych.


Metodyka badań pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem

Pewność działania klapy nieobciążanej polega na wielokrotnym uruchamianiu układu otwierającego skrzydło klapy – musi być to jednak wyrób o maksymalnych wymiarach. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli w jego trakcie następować będzie pełne otwarcie skrzydła klapy do właściwego położenia (we wszystkich przypadkach, w których uruchamia się układ otwierający).

Wyróżnia się kilka rodzajów badań:


  • badanie pewności działania klapy dymowej pod obciążeniem

  • badanie pewności działania klapy bez obciążenia

  • badanie wytrzymałości na napór wiatru

  • badanie wytrzymałości na niską temperaturę


Każde z nich zawiera w sobie określone normy, które pozwalają na zakwalifikowanie się klapy do przedmiotu działającego. Nasze produkty przeszły przez wszystkie badania, dzięki czemu nadają się do montażu. Mają odpowiednie predyspozycje do służenia latami, przez co inwestycja zwraca się w postaci niższych rachunków za prąd (w przypadku świetlików dachowych), a także zapewnia bezpieczeństwo przeciwpożarowe, które jest najważniejsze. W naszej firmie liczą się przede wszystkim ludzie, którzy szukają dla siebie rozwiązań mających przynieść poprawę w funkcjonowaniu. Serdecznie zapraszamy do kontaktu wszystkich zainteresowanych naszą ofertą.